Türkün qəhrəmanlıq dastanını və milli əzmi yaşadan Çanaqqala – FOTOLAR

Türkiyənin Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin dəvəti və nazirlik nəzdində fəaliyyət göstərən Türkiyə Turizm Tanıtım və İnkişaf Agentliyinin təşkilatçılığı ilə bir qrup azərbaycanlı jurnalistin Türkiyəyə səfəri davam edir.

Avropa.info-nun Türkiyəyə səfər edən əməkdaşı Rəsul Mirhəşimli xəbər verir ki, azərbaycanlı jurnalistlərin səfər etdiyi etdiyi növbəti məkan Çanaqqala Şəhidliyi olub. Azərbaycandan gəlmiş jurnalistlərə Yeşim Çözeli bələdçilik edib.

Çanaqqala Türkiyənin qəhrəmanlıq dastanının yazıldığı tarixi məkandır. Bu tarix ölkənin tarixinə qızıl hərflərlə yazılıb.

Çanaqqala savaşı Azərbaycan xalqı üçün də mühüm əhəmiyyət kəsb edən tarixi hadisədir. Türkiyə türkləri ilə azərbaycanlıların çiyin-çiyinə savaşdığı bu əhəmiyyətli tarix eyni zamanda, xalqımız üçün də bir qürur yeridir.

Türk milləti Çanaqqala savaşında çox sayda şəhid verib. Bu savaş İstanbulu ələ keçirməyi qarşısına məqsəd qoyan düşmənin xəyallarını puça çıxarıb. Çanaqqala xalqın orduya çevrildiyi savaş meydanı olub. “Çanaqqala keçilməz” deyimi də xalqın orduya çevrilib, düşmən qarşısında əzmlə sipər yaratmaq baxımından tarixi həqiqətə dönüb.

Çanaqqla savaşının çətin şərtlərlə qazanılması ilə Türk milləti Balkan müharibəsinin məğlubiyyətinin verdiyi mənfi nəticələrdən də xilas olub. Bu zəfər bütün dünyaya dərs verəcək səviyyədə qazanılıb.

Çanaqqala zəfəri bir çox səbəblərdən Türkiyə və Azərbaycan üçün əhəmiyyətlidir. Bunların əsas əhəmiyyəti aşağıdakılardır:

Müttəfiq dövlətlərin donanmaları 18 mart 1915-ci ildə Osmanlı ordusu tərəfindən darmadağın edilib. Beləliklə, Çanaqqala savaşının dəniz savaşı bölümü sona çatıb.

Gelibolu yarımadasında Osmanlı ordusunun böyük səyi ilə təhlükə ortadan qaldırılıb. Müttəfiq qoşunlar 19-20-ci illərdə Anafartalar və Ariburnudan geri çəkilib və 9 yanvar 1916-cı ildə Seddülbahirdən böyük bir məğlubiyyət alıb.

Çanaqqala zəfəri Birinci Dünya müharibəsinin gedişatını dəyişib. Qərb ölkələrinin gözləntilərinə ziddinə dəyişikliklərə səbəb olub.

Çanaqqala zəfəri çar Rusiyasının tənəzzülünü sürətləndirib. Bu baxımdan Çanaqqala savaşı Azərbaycan tarixi üçün də mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Çar Rusiyanın çöküşü müsəlman şərqində ilk cümhuriyyət olan Azərbaycanın dövlət müstəqliyyinə qovuşması ilə nəticələnib. Elə bu səbəbdəndir ki, azərbaycanlılar Çanaqqala zəfərini öz tarixlərinin ən dogma səhifəsi hesab edir.

Çanaqqala şəhidlərinin uyuduğu məzarılıqda bu zəfərin qazanılmasının növbəti ildönümü ilə bağlı keçiriləcək mühüm dövlət tədbirlərinə hazırlanır. Çanaqqala şəhidliyi yenidən sahmana salınır, ərazidə təmizlik işləri aparılır. 

Türkiyə Çanaqqala zəfərinin növbəti anım mərasiminə hazırlanır. Dünya durduqca xatırlanacaq bu tarix özündə hüznu və qəhrəmanlıq dastanını yaşadır. Güclü düşmənə qarşı qeyri-bərabər döyüşdə dastana dönmüş zəfərə imza atmış Türk xalqı bu zəfərin növbəti ildönümünü böyük təntənə ilə qeyd edəcək. Bu zəfərin miqyasının böyüklüyünü və əhəmiyyətini Akif Mehmet Ərsoyun Çanaqqala şəhidlərinə yazdığı şeirindəki bu misralar aydın şəkildə anladır: 

Ne büyüksün ki kanın kurtarıyor Tevhid’i…
Bedr’in arslanları ancak, bu kadar şanlı idi.
Sana dar gelmeyecek makberi kimler kazsın?
“Gömelim gel seni tarihe” desem, sığmazsın.

Rəsul Mirhəşimli
Avropa.info
Bakı-Çanaqqala

Qaziyə yaxşılıq elə, minnət qoyma!.. - Bəs reklam?

Teleaparıcı Azər İsmayılovun (Azər Zahid) Qarabağ qazisini təhqir eləməsi ciddi rezonans yaratdı. Az sonra o, özünə haqq qazandırmağa çalışaraq dedi ki, sözləri kontekstdən çıxarılıb. Ancaq çıxarılsa da, çıxarılmasa da, bütün hallarda gözü görməyən qaziyə ünvanlı bu ifadə (“sən onsuz da pulu saya bilməyəcəksən”) təhqiramiz deyilmi?

Heç qazi olmasın, istənilən insanın fiziki qüsurunu ona xatırlatmaq, üstəlik, ən azı, qeyri-etikdir. İkinci yandan, Azər Zahid deyir ki, üç qaziyə cibindən 1600 manat pul verib. Lap yaxşı. Daha bunu niyə reklam edirsən? Axı “sağ əlinin verdiyini sol əl bilməməlidir”. “Balığı at dəryaya, balıq bilməsə də, Xaliq bilir”. Harada qaldı bəs mənəvi-əxlaqi dəyərlərmiz?

Jurnalistin ünvanına qeyri-etik ifadə işlətdiyi qazi Amil Əliyev isə bildirib: “Qoy üzr istəsin və həmin videonu paylaşsın, camaat da görsün ki, səhvini düzəltdi”.

Düzdür, aparıcı üzrxahlıq etdi. Amma üzrü qəbahətindən betər oldu. Bu dəfə də sosial şəbəkədə insanlar onun üzr istməsəini müzakirəyə çıxardılar. “Üzrü elə istədi ki, min minnətlə” deyə aparıcını sərt tənqid etdilər.

Ümumiyyətlə, xeyirxahlığın reklam edilməsinə dinimiz, adətimiz necə baxır? Belə fikir də var ki, müəyyən mənada başqalarını da xeyirxah əməllərə təşviq etmək üçün reklam da lazımdır. Ancaq “dozasında”, ağını çıxarmadan, bunu özünü reklama çevirmədən, yaxşılıq edilən insanın heysiyatına toxunmadan...

Rəsul Mirhəşimli: “İslam əlillərə münasibətdə ədaləti və həssaslığı əmr edir”

İlahiyyat üzrə ekspert Rəsul Mirhəşimli mövzunu “Yeni Müsavat”a belə şərh etdi: “Allah insanı yaratdıqlarının içərisində ən şərəflisi olaraq xəlq edib və yeri üzünə xəlifə təyin edib. İnsanın fiziki qüsurlu olması Allah qatında şərəfli olmaq keyfiyyətini qətiyyən azaltmır. Əgər bir insan bədən əzalarının bir qismini Vətən uğrunda savaşda itiribsə, bu onun mənəvi dəyərini daha da artırır. Çünki Allah yolunda Vətən uğrunda savaşmaq İslamda dinin vacib əməllərindədir. Bu səbəbdən də fiziki qüsuru olan insanlara həssas davranmaq hər şeydən öncə etik mənəviyyat nümayişidir.

Vurğulamaq lazımdır ki, toplumlar və mədəniyyətlər baxımından fərdin əxlaq, ictimai həssaslıq və məsuliyyətinin ölçüsü yetimlərə, qocalara, əlillərə, ətraf mühitə münasibətdir. Bu mənada həyatın bütün sahələrində təqvanı yeganə dəyər kimi təyin edən ali dinimiz İslam da əlillərə münasibətdə ədaləti və həssaslığı əmr edir. Peyğəmbərimiz (s) əlillərə dəstək olanları tərif edib, əlilləri imkan və qabiliyyətlərinə uyğun vəzifələrdə işlədib, onlara dəyər verib, fiziki qüsurlu olduqları üçün səbirlə həyata bağlanmağa çalışanları Allah qatında mükafatlarla və Cənnətlə müjdələyib. İnsanlar fiziki qüsuru olanlara yardım edəndə bu işi xüsusi həssaslıqla yerinə yetirməlidir".

İlahiyyatçı onu da əlavə edib ki, dinimizə görə, bir insan etdiyi yaxşılığı unutmayınca Allah onu savaba yazmaz: “Bu hikmətə söykənsək, edilən yaxşılıqlar sosial şəbəkələrdə reklam obyektinə çevrilirsə, bu, yardımlaşmadan daha çox özünü göstərmə, təkəbbür sərgiləmək anlamına gəlir. Allah da təkəbbürlü olanı sevməz. Əgər insan yaxşılıq edib, bu yaxşılıq və yardımlaşmanın cəmiyyətin daha böyük kəsimini əhatə etmək istəyirsə, xeyirxahlıq üçün çağırışlar edə bilər. Yardıma möhtac insanları çəkib sosial şəbəkələrdə paylaşmaq ilk növbədə həmin insanların qürurunu əzir. Yardımlaşma isə kiminsə qüruruna toxunmadan onun ehtiyacını gözəl şəkildə ödəməkdir. İslam alimləri buyurur ki, Allah-Təalının sizinlə necə rəftar etməyini istəyirsinizsə, Onun bəndələrinə də elə rəftar edin”.